12 września 2018 r. w gazecie “Nowiny Gliwickie” został wydrukowany całostronicowy artykuł pt. “Zdrowy kręgosłup w 30 minut!”. Artykuł w formie wywiadu z naszym specjalistą dr. n. med. Mariuszem Śmigielem. Doktor Śmigiel odpowiada na najczęściej pojawiające się i zadawane przez Pacjentów pytania.
Zdrowy kręgosłup w 30 minut?
Siedzący tryb pracy, częste jazdy samochodem, spędzanie długich godzin w pozycji siedzącej przed telewizorem czy komputerem, brak ruchu wpływają negatywnie na nasz kręgosłup. Szacuje się, że ponad 50-60% społeczeństwa w krajach cywilizowanych cierpi z powodu bólów kręgosłupa. Dlatego też problemy z kręgosłupem można nazwać chorobą cywilizacyjną – drugą po nadciśnieniu tętniczym dolegliwością w Polsce.
Ból kręgosłupa lędźwiowego to jedna z najczęściej występujących u człowieka dolegliwości. Dotyka ona 60-80% ludności. Często słyszymy “ale boli mnie kręgosłup”, “ale łamie mnie w krzyżu”. Nie należy lekceważyć tych objawów. Utrzymujące się dolegliwości chorobowe mogą wpłynąć na ogólny stan zdrowia, bóle stawów, mięśni czy nasze samopoczucie.
- Kogo najczęściej dotyka choroba kręgosłupa?
Z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa boryka się wiele osób. Istnieje sporo czynników ryzyka, które związane są z tą przypadłością. Większość osób borykających się z bólami kręgosłupa ma tzw. dolegliwości czynnościowe, tzn. takie, u podłoża których występują długotrwałe przeciążenia kręgosłupa spowodowane utrwaloną nieprawidłową postawą, brakiem wystarczającej ilości aktywności fizycznej. Dodatkowo wpływ na schorzenia kręgosłupa mają także czynniki niemodyfikowalne, czyli takie na które nie mamy wpływu m.in. wiek, przebyte urazy, wady wrodzone, układ i jakość włókien kolagenowych w dysku.
- Co zaproponowałby Pan w pierwszej kolejności Pacjentowi, który odczuwa bóle kręgosłupa?
Kiedy mimo zastosowania środków przeciwbólowych, dolegliwości bólowe kręgosłupa nie ustają, to znak, że należy wybrać się do specjalisty. Podczas wywiadu oceniamy powagę problemu i decydujemy o ewentualnym rozszerzeniu diagnostyki o rezonans lub tomografię komputerową. Na tej podstawie, lekarz może już orzec, czy Pacjenta czeka rehabilitacja czy konieczny będzie zabieg. W trakcie wywiadu zazwyczaj udaje się odkryć przyczynę schorzenia lub urazu. Najczęściej to silne przeciążenie np. podczas podnoszenia ciężkiego przedmiotu. Ale są to również pochodne siedzącego trybu życia, urazów sportowych itp. Odkrycie przyczyny dolegliwości jest ważne z punktu widzenia rehabilitacji, a w mniejszym stopniu planowania operacji.
- Jakie sytuacje wymagają ingerencji chirurgicznej?
Wszystko zależy od rodzaju schorzenia, jeżeli mamy do czynienia z sytuacją, w której przyczyną jest dyskopatia w postaci niewielkiego wysunięcia dysku to możemy rozważyć co najmniej kilka metod leczenia. Są to nukleoplastyka koblacyjna, termodyskoplastyka DISC FX lub Discogel. Wszystkie te metody cechują się małoinwazyjnością, krótkim okresem rekonwalescencji oraz wysoką skutecznością. Ich głównym celem jest obkurczenie się uwypuklonego dysku i zmniejszenie w nim ciśnienia, czego następstwem jest szybkie ustąpienie dolegliwości.
- Na czym polegają zatem te metody? W jaki sposób przeprowadzany jest zabieg?
Pierwsza z technik – nukleoplastyka koblacyjna, polega na wprowadzeniu do wysuniętego dysku cieniutkiej, jednomilimetrowej elektrody, za pomocą której obkurcza się uwypuklony dysk. Natomiast metoda DISC FX to termodyskoplastyka i polega ona na wykorzystaniu ciepła wytworzonego przez fale wysokiej częstotliwości do obkurczenia dysku. Discogel polega na wprowadzeniu do chorego dysku specjalnego żelu, który wzmacnia krążek międzykręgowy, znosząc jednocześnie ból. Wszystkie te zabiegi wykonywane są w znieczuleniu miejscowym i już 3 godziny po zabiegu Pacjent może się swobodnie poruszać.
- A co w sytuacji gdy mamy do czynienia z dyskiem, który wypadł? Co wtedy należy zrobić?
Potocznie zwane “wypadnięcie dysku” to sytuacja, w której mamy do czynienia z powstaniem przepukliny dysku. Pacjent odczuwa wtedy bardzo silny ból kręgosłupa połączony często z promieniowaniem do nogi.
Mamy do wyboru dwie metody leczenia: zachowawcze – co sprowadza się do leczenia farmakologicznego poprzez zażywanie leków przeciwbólowych i rehabilitacji bądź leczenia operacyjnego – usunięcia przepukliny metodą endoskopową lub poprzez tradycyjny zbieg, czyli mikrodiscektomię. Lekami przeciwbólowymi możemy złagodzić ból, jednak szansa na całkowite jego ustąpienie jest niewielka, natomiast wspomniany przeze mnie zabieg endoskopowy daje nam niemalże natychmiastowe ustąpienie bólu. Jest to małoinwazyjny zabieg, po którym Pacjent może się samodzielnie poruszać parę godzin po zabiegu, a do domu wraca następnego dnia.
- Jaka jest skuteczność takiego zabiegu?
Szacuje się skuteczność endoskopowego usunięcia przepukliny na poziomie 90%, jest to bardzo dobry wynik. Niestety metoda ta nie jest powszechnie stosowana, co wynika z faktu, iż jest to jedna z najnowszych technik operacyjnych na świecie, a poza tym jest dosyć trudna do opanowania. Świadczy o tym chociażby fakt, że w Polsce przeprowadza się ją w zaledwie kilku ośrodkach. W celu opanowania tej metody dwukrotnie odbyłem szkolenia w niemieckich klinikach, gdzie technika ta jest na co dzień stosowana.
- Tak jak wszędzie ważna jest profilaktyka. Co w przypadku kręgosłupa możemy zrobić aby dłużej cieszyć się zdrowym kręgosłupem?
Aby zadbać o zdrowy kręgosłup można wyróżnić kilka podstawowych sposobów, z jednej strony zmiana wagi i nawyków, a z drugiej strony codzienne, 30 minutowe ćwiczenia kręgosłupa i brzucha.
1) Obniż wagę swojego ciała – nadwaga negatywnie wpływa na kręgosłup, gdyż jest to dodatkowe obciążenie dla stawów i kręgosłupa ale również dla układu krążenia.
2) Prawidłowo przystosowane stanowisko pracy – jeżeli w pracy spędzasz większość czasu w pozycji siedzącej zadbaj o wygodne siedzenie i wsparcie w dolnej części pleców, dodatkowo można jeszcze podłożyć coś od stopy.
3) Ćwicz 30 minut dziennie! Wzmacniaj mięśnie kręgosłupa oraz brzucha – mięśnie brzucha są głównym wsparciem dla kręgosłupa, dlatego tak ważnym jest aby stanowiły ona silną jego podporę.
4) Zadbaj o odpowiednie warunki do spania – w szczególności ważne jest tutaj podłoże na jakim śpimy, zaleca się aby było ona bardziej twarde niż miękkie, a poduszka bardziej płaska, dzięki czemu szyjny odcinek kręgosłupa będzie znajdował się w odpowiedniej pozycji.
5) Utrzymuj głowę prosto – utrzymywanie głowy wysuniętej, w pozycji nachylonej dodatkowo obciąża odcinek szyjny kręgosłupa, należy trzymać głowę prosto przy wyprostowanych plecach.
Są to ogólne zasady, natomiast jak wiadomo każdy jest inny i do każdego podchodzimy indywidualnie. Dlatego szczegółową poradę i wnioski Pacjent może usłyszeć po konsultacji lekarskiej. W Klinice Nieborowice przyjmuje dr n. med. Mariusz Śmigiel oraz dr n. med. Jerzy Grzywocz.
