Obrzęk chłonny powstaje w wyniku niewydolności limfatycznej z dysproporcją między produkcją chłonki, a jej transportem do krążenia żylnego. Powoduje to zastój bogatobiałkowego płynu w tkankach, powiększenie obwodu kończyny, przerost tkanki tłuszczowej i włóknistej, a nawet zaburzenia ruchomości kończyn i dolegliwości bólowe. Obrzęk chłonny powstaje w przebiegu chorób zapalnych oraz w wyniku leczenia chorób onkologicznych, przede wszystkim raka piersi.
Po wystąpieniu obrzęku chłonnego leczenie rozpoczyna się od terapii zachowawczej, a najbardziej polecana jest tzw. kompleksowa terapia przeciwzastoinowa wykonywana przez fizjoterapeutę. W przypadku braku efektów leczenia zachowawczego stosowane są procedury chirurgiczne.
Zabieg operacyjny zespolenia limfatyczno-żylnego LVA (Lymphatic-Venous Anastamosis) polega na wytworzeniu połączeń między naczyniami limfatycznymi i żylnymi, czyli takiej drogi na skróty. Pozwala to odpływać chłonce do krwi już na poziomie kończyny, przez co omija miejsca blokady spływu i nie zalega w tkankach.
Jest to mało obciążający zabieg, wykonywany z kilku niewielkich nacięć na dotkniętej obrzękiem kończynie i może być wykonany w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Wymaga natomiast niezwykłej precyzji operatora, pracującego na specjalnych narzędziach przeznaczonych do supermikrochirurgii, gdyż zespalane naczynia mają niewielką średnicę (od 0,2 mm).
Po wykonaniu zespoleń limfatyczno-żylnych pierwsze efekty widać już po kilku dniach. Kończyna jest mniej obrzęknięta, bardziej miękka, stopniowo zmniejszają się ograniczenia w ruchomości i dolegliwości bólowe. Rany pooperacyjne są niewielkie i rekonwalescencja pooperacyjna jest mało obciążająca.
Po zabiegu zalecane są ćwiczenia oddechowe, kompresjoterapia i masaże limfatyczne wykonywane przez fizjoterapeutę.
Przed zabiegiem operacyjnym konieczna jest konsultacja chirurgiczna z oceną nasilenia obrzęku limfatycznego, zebraniem wywiadu, zaplanowaniem najlepszej metody leczenia.
