Leczenie obrzęku chłonnego – zabieg zespolenia limfatyczno-żylnego LVA przeprowadzony w Klinice Nieborowice przez zespół chirurgów:
- dr n. med. Karolina Donocik
- dr n. med. Rafał Ulczok
LVA czyli zabieg zespolenia limfatyczno-żylnego to małoinwazyjna, bardzo precyzyjna procedura chirurgiczna, pozwalająca na efektywne zmniejszenie obrzęku chłonnego. Metoda ta wymaga od operatora dużego doświadczenia i precyzji, gdyż zespalane naczynia mają niewielką średnicę (od 0,2 mm). Taki właśnie zabieg został przeprowadzony w Klinice Nieborowice dnia 21 kwietnia 2022 roku przez zespół specjalistów: dr n. med. Karolinę Donocik oraz dr n. med. Rafała Ulczoka.
Obrzęk chłonny jest częstym powikłaniem chirurgicznego leczenia nowotworów. Powstaje po usunięciu węzłów chłonnych w wyniku niewydolności limfatycznej z dysproporcją między produkcją chłonki, a jej transportem do krążenia żylnego. Powoduje to zastój bogatobiałkowego płynu w tkankach, powiększenie obwodu kończyny, przerost tkanki tłuszczowej i włóknistej, a nawet zaburzenia ruchomości kończyn i dolegliwości bólowe. Największą grupę osób z obrzękiem chłonnym stanowią Pacjentki po leczeniu z powodu raka piersi, ale powstaje on również w wyniku leczenia i w przebiegu innych chorób onkologicznych oraz zapalnych.
Po wystąpieniu obrzęku chłonnego leczenie rozpoczyna się od terapii zachowawczej, a najbardziej polecana jest tzw. kompleksowa terapia przeciwzastoinowa. W przypadku braku efektów leczenia zachowawczego stosowane są procedury chirurgiczne.
Najczęściej i najchętniej wykonywany jest zabieg zespoleń limfatyczno-żylnych (LVA z ang. lymphatic-venous anastamosis). Polega on na wytworzeniu połączeń między naczyniami limfatycznymi i żylnymi, czyli takiej drogi na skróty. Pozwala to odpływać chłonce do krwi już na poziomie kończyny, przez co omija miejsca blokady spływu i nie zalega w tkankach. Jest to mało obciążający zabieg, wykonywany z kilku niewielkich nacięć na dotkniętej obrzękiem kończynie i może być wykonany w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Wymaga natomiast niezwykłej precyzji operatora, pracującego na specjalnych narzędziach przeznaczonych do supermikrochirurgii, gdyż zespalane naczynia mają niewielką średnicę (od 0,2 mm).
Efekty widać już kilka dni po zabiegu. Kończyna jest mniej obrzęknięta, bardziej miękka, stopniowo zmniejszają się ograniczenia w ruchomości i dolegliwości bólowe.
Obecnie zabieg LVA wykonuje się również profilaktycznie, uprzedzając pojawienie się obrzęku chłonnego. Takie zabiegi zmniejszają znacznie ryzyko wystąpienia obrzęku zwłaszcza w grupie Pacjentów, u których planowane jest pełne leczenie onkologiczne obejmujące zabieg chirurgiczny z usunięciem węzłów chłonnych, chemioterapię i radioterapię.
Przeciwwskazań do wykonania zabiegów jest niewiele i należą do nich między innymi: aktywny stan zapalny w obrębie tkanek miękkich kończyny, ciężki stan ogólny Pacjenta, nieuwidocznienie spływu chłonki w badaniu z zielenią indocyjaninową.
Po wykonaniu zespoleń limfatyczno-żylnych pierwsze efekty widać już po kilku dniach. Kończyna jest mniej obrzęknięta, bardziej miękka, stopniowo zmniejszają się ograniczenia w ruchomości i dolegliwości bólowe. Rany pooperacyjne są niewielkie i rekonwalescencja pooperacyjna jest mało obciążająca. W okresie okołooperacyjnym i po zabiegu zalecane są ćwiczenia oddechowe, kompresjoterapia i masaże limfatyczne.
Przed zabiegiem operacyjnym konieczna jest konsultacja chirurgiczna z oceną nasilenia obrzęku limfatycznego, zebraniem wywiadu, zaplanowaniem najlepszej metody leczenia.